طرح مبحث:

    چند وقتی است یک عده در باب روضه ی شب سوم محرم ، روضه ی سه ساله ی امام حسین (ع)،شک کرده اند که به نظرم دچار خلط مبحث شده اند. درباره حضور حضرت رقیه(س) در واقعه عاشورا سخن بسیار است. گروهی از تاریخ نگاران منکر بودنش در واقعه کربلا شده و عده ای مهر تائید بر حضور دردانه حضرت سیدالشهداء در قافله عاشورائیان زده اند.

برای آشنایی بیشتر با دلایل کسانی که معتقدند چنین شخصیتی در واقعه عاشورا نبوده اینجا را کلیک کنید. در میان چهره ها و اندیشمندان معاصر، اوج اختلاف درباره فاطمه بنت الحسین(س) ، بین نظر استاد مرتضی مطهری و استاد فاطمی نیا به وجود آمده است.

 جناب استاد فاطمی نیا می گوید: اسناد و روایاتی درباره حضرت رقیه وجود دارد. اما شهید مطهری در تحلیل خود می گوید: این روایات با تحلیل تاریخی هماهنگ نیست و نمی تواند واقعیت داشته باشد و وجود ایشان را زیر سوال می برند!!(کتاب حماسه ی حسینی شهید مطهری) <1>

   حل موضوع:

در اینجا دو بحث مطرح است:

1-شهید مطهری يكي از اين نادره‌هاي دوران است.شکی نیست که ایشان با تلاش و كوشش خود توانست، در كلام و فلسفة اسلامي نظريه‌پرداز، و در فقه و اصول مجتهد شود، در تفسير قرآن شيوه‌اي نوين، در مسائل اقتصادي و اجتماعي فكر و انديشه‌‌اي نو داشته باشد، و در تشخيص نيازهاي فكري جامعه بخصوص نسل جوان، قوي و دقيق‌النظر گردد.

اما در ضمینه ی علم مقتل هم آیا ایشان بهترین بودند؟

بی تردید ایشان علم به مقتل دارند ولی بحث در بی مثل بودن علم ایشان در مقاتل است!

2-کسی شک ندارد که آثار ایشان فوق العاده است ،اما

باید گفت جلد اول کتاب حماسه حسینی قلم مرحوم مطهری (ره) نیست بلکه سخنرانی‌های این عالم شهید است که تبدیل به کتاب شده است. یکی از رجال سیاسی و علمی کشور چندی پیش می‌گفتند روزی مرحوم شهید مطهری فرمودند «کاش فرصت می‌کردم سخنرانی‌هایم را همچون کتاب‌هایم تصحیح کنم» که این آرزوی ایشان به واسطه شهادتش محقق نشد و باید گفت ایشان در این سخنرانی‌ها ابداً وجود چنین شخصیتی را رد نکرده‌اند.

* شهید مطهری (ره) وجود حضرت رقیه را رد نکرده‌اند

در ثانی باید گفت که جلد دوم کتاب حماسه حسینی نیز یادداشت‌های شخصی ایشان است. بدین معنا که مرحوم شهید مطهری هر تکه کاغذ یا صفحاتی از دفاتر را که به هر عنوان برای تحقیق یا ارائه یا بررسی، نوشته‌اند همان‌ها را به چاپ رسانده‌اند و در خصوص حضرت رقیه (س) ایشان در یک تکه کاغذی یادداشت کرده‌اند که وجود ایشان را مورد بررسی قرار می‌دهند که کتاب منبع را نیز نفس المهموم (اثر آیت‌الله شیخ عباس قمی صاحب مفاتیح) عنوان کرده‌اند و در هیچ کجای این کتاب وجود چنین طفلی را رد نکرده‌اند بلکه در صفحه 170 کتاب خواننده و خود را به تحقیق در کتاب گران‌سنگ نفس المهموم حضرت آیت‌الله شیخ عباس قمی ارجاع می‌دهند.

در مجموع شاید شهید مطهری قصد داشته در این موضوع تحقیق کند و نظر نهایی خود را در این باره اظهار نکرده بود و نمی‌توان ادعا کرد که ایشان ماجرای شهادت دختر کوچک امام حسین در شام را قبول نداشته است که امری بعید است و تشکیک ایشان بیشتر مربوط به نام آن حضرت بوده نه وجود دختری ۳ساله در کربلا!

در ضمن باید گفت که یکی از اساتید محقق اخیرا می‌فرمودند اگر بر فرض مثال شهید مطهری (ره) به صراحت وجود حضرت رقیه (س) را رد می‌کردند امروز ما آثاری را به دست آورده‌ایم که اگر ایشان می‌بودند ادلّه ارائه شده را می‌پذیرفتند.<2>

از طرفی مراجعی همچون آیت الله نوری همدانی و مکارم شیرازی نیز وجود سه ساله و مزار مطهر ایشان را در دمشق را تأیید کرده اند.<3>

 پاسخ آیت‌الله‌ مکارم شیرازی

شکی نیست که دختر کوچکی از امام حسین‌(ع) در شام از دنیا رفت و در آنجا دفن شد و حرم فعلی منسوب به همان دختر است، اما این که نام آن دختر رقیه بوده یا نام دیگری داشته در بین دانشمندان اسلامی اختلاف نظر وجود دارد هر چند معروف این است که نامش رقیه است.

عکس دستخط آیت الله مکارم شیرازی

پاسخ آیت‌الله‌العظمی نوری همدانی

در کتاب‌هایی چون کامل بهائی و نفس‌المهموم و کتاب‌های معتبر دیگر دختر خردسالی که برخی نام او را رقیه نامیده‌اند و در شام به شهادت می‌رسد، برای امام حسین‌(ع) ذکر کرده‌اند و اگر کسی برای آن حضرت نذر کند، باید آن را ادا نماید و مضجع موجود در دمشق متعلق به آن حضرت است.

عکس دستخط آیت الله نوری همدانی

و از سوی دیگر در کتاب نفس المهموم  شیخ عباس قمی که یکی از مقاتل تأیید شده از نظر آیت الله خامنه ای هم هست در قسمت :داستان خواب صغیره ی حسین (ع) ماجرای خرابه ی شام نقل شده است و آمده که بطور مختصر نقل می کنم:

دختر چهار ساله ی حسین(ع) شبی از خواب برخاست و گفت : پدرم کجاست؟اکنون او را در خواب دیدم که نگران و پریشان بود،زنان از شنیدن این سخن گریان شدند و کودکان دیگر هم به گریه افتادند و از خرابه شیون بلند شد،یزید از خواب بیدار شد و پرسید په خبر است؟

ماجرا را برایش تعریف کردند ، آن ملعون دستور داد سر پدر را برای او ببرند...

بخشی از صحبت‌های حضرت رقیه‌(س) با سر پدر

یا ابتاه من الذی ایتمنی علی صغر سنی؟(ای پدر چه کسی مرا در این سن کم یتیم کرد؟)

یا ابتاه من‌الذی خضبک بدمائک ( پدر چه کسی محاسنت را با خونت خضاب کرد )

یا ابتاه من‌الذی قطع وریدک ( چه کسی رگ گردنت را برید )

یا ابتاه لیتنی لک الفدا ( ای پدر کاش من قربانت می‌شدم )

یا ابتاه لیتنی توسدت التراب و لا اری شیبک مخضباً بدما (ای پدر کاش خاک مرا در آغوش می‌کشید تا محاسنت را به خون رنگی نمی‌دیدم.)

در کتاب لهوفِ سید بن طاووس که از مقاتل معتبرِ مختصر است و مورد تأکید بسیاری از بزرگان و مراجع و رهبر معظم انقلاب است هم به صراحت نام حضرت رقیه (س) آمده است.

در كتاب «لهوف» آمده : «شب عاشورا كه حضرت سيدالشهداء (عليه ‏السلام) اشعاري در بي‌وفايي دنيا مي‏خواند، حضرت زينب (س) سخنان ايشان را شنيد و گريست. امام (عليه‏ السلام) او را به صبر دعوت كرد و فرمود: «خواهرم ام كلثوم و تو اي زينب! تو اي رقيه و فاطمه و رباب! سخنم را در نظر داريد [و به ياد داشته باشيد] هنگامي كه من كشته شدم، براي من گريبان چاك نزنيد و صورت نخراشيد و سخني ناروا مگوييد و خويشتن‌دار باشيد.»

برخی از مستندات دیگر در کتب کامل بهائی ج 2 ص 179 و الایقاد ص 179 الامینی ، الرکب الحسینی فی الشام ص221 و منتخب التواریخ و ... نیز نقل شده است.

نکته پایانی اینکه:

آیا نبودن نام حضرت رقیه (علیهاالسلام) در شمار فرزندان امام حسین (علیه السلام) در کتاب های معتبری چون ارشاد مفید، اعلام الوری، کشف الغمة و دلائل الامامة، بر نبودن چنین شخصیتی در تاریخ دلالت دارد؟

 با بیان چند مقدمه، پاسخ این پرسش به خوبی روشن می شود:

 1. در دوره زندگانی ائمه اطهار (علیهم السلام) و در صدر اسلام مسائلی مانند کمبود امکانات نگارشی، اختناق شدید حکمرانان اموی، کم توجهی به ثبت و ضبط جزئیات رویدادها، فشار حکومت بر سیره نویسان، جانب داری ها و... سبب بروز بعضی اختلافات در نقل مطالب تاریخی می شده است.

 2. در اثر تاخت و تازها و وجود بربریت و دانش ستیزی بعضی حکمرانان، بسیاری از منابع ارزشمند از میان رفته است. به همین دلیل، این گمان تقویت می شود که چه بسا بسیاری از این اسناد و منابع معتبر، در جریان این درگیری ها، از بین رفته و به دست ما نرسیده است.

 3. تعدد فرزندان، تشابه اسمی و به ویژه سرگذشت های شبیه در مورد شخصیت های گوناگون تاریخی و گاه وجود ابهام در گذشته ها و پیشینه زندگی افراد، امر را بر تاریخ نویسان مشتبه کرده است. همان گونه که این مسأله در مورد دیگر شخصیت های تاریخی ـ حتی در جریان قیام عاشورا ـ نیز به چشم می خورد.

4ـ امام حسین (علیه السلام) به دلیل شدت علاقه به پدر بزرگوار و مادر گرامی شان، نام همه فرزندان خود را فاطمه و علی می گذاشتند. این امر خود منشأ بسیاری از سهوِ قلم ها در نگاشتن شرح حال زندگانی فرزندانِ امام حسین (علیه السلام) گردیده است. قراین و شواهدی نیز در دست است که رقیه (علیهاالسلام) را فاطمه صغیره می خوانده اند. احتمال دارد همین موضوع سبب غفلت از نام اصلی ایشان شده باشد.

  نتیجه:

بنابراین، نیامدن نام حضرت رقیه (علیهاالسلام)، در کتاب های تاریخی، اگر چه شک در وجود تاریخی او را بسیار تقویت می کند، اما هرگز دلیل بر نبودن چنین شخصیتی در تاریخ نیست. افزون بر آن، مهم ترین دلیلِ فراموشی یا کم رنگ شدن حضور این شخصیت، زندگانی کوتاه ایشان است که سبب شده ردّ کمتری از ایشان در تاریخ به چشم بخورد.

و در پایان شما را به دیدن این موارد دعوت میکنم:

1-

2- نظر آیت‌الله میرزاجواد تبریزی درباره حضرت رقیه

3-پژوهشی در هویت تاریخی حضرت رقیه(س)

4- کلیپ سخنرانی استاد دانشمند در این رابطه - لینک کمکی

5- جزئیات قطعیت نسب حضرت رقیه (س)‌ به سید الشهدا

پا نوشت:

1- مصاحبه خبرآنلاین با دکتر محمدمهدی جعفری، از چهره های مطرح حوزه پژوهشگری متون دینی را اینجا بخوانید.

2- فارس نیوز

3-سایت خبر آنلاین

تهیه کننده : مجید رضایی(طاها) - با تشکر از دوستانی که در جمع آوری این مطلب به من کمک کردند مخصوصا سایت منتظر پاتوق

نظرات شما عزیزان:

نام :

آدرس ایمیل:

وب سایت/بلاگ :

متن پیام:

نظر خصوصی

 کد را وارد نمایید:

 

 

 

عکس شما

آپلود عکس دلخواه: